เชื้อโรค (Pathogens)
ชีววิทยาของเชื้อโรค
เช่นเดียวกับสัตว์อื่นๆ แมลงศัตรูพืชก็อ่อนแอต่อการติดเชื้อ ซึ่งเกิดจากเชื้อโรคหลากหลายชนิด บางชนิดมีศักยภาพในการนำมาใช้ในการควบคุมศัตรูพืชโดยชีววิธี เชื้อโรค ต่างๆ เข้าสู่ร่างกายแมลงได้สองทางคือ
เมื่อเหยื่อกลืนเชื้อโรคชนิดนั้นเข้าไปในระหว่างกินอาหาร เรียกว่า แพสซีฟ เอ็นทรี (passive entry)
เชื้อโรคเข้าทางรูเปิดธรรมชาติหรือเจาะผ่านเข้าไปโดยตรงทางผิวของเหยื่อ (cuticle) เรียกว่า แอคตีฟเอ็นทรี(active entry)
เมื่อเชื้อโรคเข้าไปในแมลง จะเพิ่มปริมาณอย่างรวดเร็วและทำให้แมลงตายในที่สุด โดยผลิตสารพิษหรือโดยทำการทำให้สารอาหารในตัวแมลงหมด
เชื้อโรคชนิดต่างๆ
กลุ่มที่สำคัญที่สุดของเชื้อโรคแมลงหรือเอ็นโตโมพาโธเจน (Entomopathogens) คือ ไวรัส (Virus) แบคทีเรีย (Bacteria) เชื้อรา (Fungi) และโปรโตซัว (Protozoa) ทั้งหมดเป็นจุลินทรีย์ ที่มีขนาดเล็กมากและไม่สามารถมองเห็นด้วยกล้องจุลทรรศน์แบบธรรมดา
เชื้อโรคโดยทั่วไปมีความเฉพาะเจาะจงต่อเหยื่อสูง โดยเฉพาะไวรัส อาจทำลายเหยื่อเพียงชนิดเดียวหรือสกุลเดียว คุณสมบัตินี้จึงเหมาะที่จะนำมาใช้ในการควบคุมศัตรูพืช โดยชีววิธี (ตารางที่1เปรียบเทียบลักษณะของกลุ่มเชื้อโรคของแมลงโดยย่อ)
มีเทคนิคที่เป็นประโยชน์มากสำหรับการแยกและจำแนกชนิดเชื้อโรคแมลงในตำราที่เขียนโดย Poinar และ Thomas (ดูใน แหล่งข้อมูล) เราควรจะตรวจดูตำราเพื่อค้นหา ข้อมูลเพิ่มเติมสำหรับเชื้อโรคกลุ่มหลักๆ หรืออาจจะสอบถามและขอคำแนะนำจากนักจุลินทรีย์วิทยา
แมลงที่เป็นโรคมักจะมีพฤติกรรมที่ผิดปกติ เช่น
- หยุดการกินอาหาร
- สูญเสียการประสานงาน
- สูญเสียการปรับทิศทาง แมลงอาจไต่ขึ้นที่สูงและเปิดเผยตัวเอง หรือทำตรงข้าม คือ หลบซ่อนตัวใต้ใบพืช หรือทิ้งตัวในกองใบไม้